Bruh , kila ili hernija

Bruh, kila ili hernija je česta bolest, kako dece tako i odraslih. Mnogo su joj skloniji dečaci. Kila je izbočenje trbušne maramice kroz otvor na trbušnom zidu u koji upadaju trbušni organi, najčešće creva, ponekad bešika i jajnik. Kilni otvor nastaje na oslabljenom delu trbušnog zida. To je najčešće otvor kroz koji prolaze krvni sudovi i nerv ili mesto gde je trbušni zid sečen tokom operacije ili povređen.

Kila se vidi kao izbočenje na trbuhu. Kod bebe se to najlakše uočava kada plače ili kaki. Odrasli ga primete kada podižu neki teret ili se nakašlju u stojećem položaju. U ležećem položaju se kila uglavnom sama povlači pa se izbočenje ne vidi. Ako se sama ne povuče laganim pritiskom prstima trbušni organi mogu da se potisnu natrag.


Smatra se da je uzrok nastanka kile urođena slabost trbušnog zida. Zato se kod neke dece kila uočava jos na rođenju ili u prvoj godini zivota. Ako posoji nasledna predispozicija hernija se može javiti u bilo kom periodu života. Nastanku pogoduje sedeći način života, kod koga su trbušni mišići mlitavi. Češće nastaje kod mršavih, oslabelih ljudi, kao i kod debelih. Uzrok nastanka kile nije plač deteta, kašalj, kijanje ili kasnije fizički posao, vežbe u teretani, već nesklad između fizičke aktivnost koja povećava pritisak u trbuhu i jačine trbušnih mišića.


Postoji više kritičnih mesta na kojima se može formirati kila. Kod beba je česta kila na pupku, a kasnije najčešće u preponama, posebno kod muškaraca, dok je kod žena češća bedrena.


Preponska ili ingvinalna hernija je najčešća (80-90% svih kila trbušnog zida). Sreće se daleko češće kod muškaraca, nego žena. Kod njih kilna kesa prolazi kroz preponski kanal pored semenog kanala i krvnih sudova koji idu do testisa. Na taj način se trbušni organi (uglavnom creva) spuštaju u mošnice. Kila ne mora da se spusti celom dužinom preponskog kanala sve do mošnica. Tada se nalazi u preponskom kanalu, ne izlazeći kroz njegov spoljašnji otvor. U tom slučaju je češće obostrana i u njoj se nekada može naći pored creva i bešika. Kod žena kroz preponski kanal prolaze okrugle materične veze i pored njih može da nastane kila. Nekada se spušta do velikih usana.


Femoralna, bedrena ili kruralna kila se javlja mnogo češće kod žena, nego muškaraca. Nastaje prolaskom kilne kese u preponama kroz otvor na trbušnom zidu kroz koji prolaze krvni sudovi za noge. Može se javiti kod devojčica, ali i kasnije kod žena, uglavnom onih koje su imale više porođaja.


Pupčana ili umbolikalna hernija nastaje na mestu gde su prolazili krvni sudovi pupčane vrpce od majke do bebe u toku njenog života u materici. Ove kile se obično javljaju nakon odpadanja pupka, ali se mogu javiti i tokom života. Dok se kod beba veoma često ova kila spontano zatvori, kod odraslih se to ne dešava bez operacije.


Hijatus hernija nastaje kada deo želudca pored jednjaka sklizne u grudnu duplju. Sreće se kod odraslih, uglavnom gojaznih osoba, koje imaju smetnje sa varenjem (muka, gađenje, gorušica, podrigivanje, nekada bol iza grudne kosti i preskakanje srca).


Ventralna, abdomonalna hernija ili kila bele linije nastaje po središnjoj liniji trbuha. Kila po središnjoj liniji trbuha je najčešće u predelu iznad pupka (epigastrična).

Tegobe kod kile se ispoljavaju u vidu osećaja pritiska, nelagodnosti ili neodređenog bola. Ako je kila nastala posle neke povrede onda dominira bol koji se smiruje za nekoliko dana. Obično male kile sa uzanim otvorom pričinjavaju veće tegobe od velikih sa širokim otvorom. Jednom nastala kila uglavnom ne miruje, povećava se i može dovesti do komplikacija. Moguća komplikacija je srašćenje kilne kese sa njenim sadržajem. To dovodi do većeg bola i poremećaja kretanja crevnog sadržaja. To može dovesti do još teže komplikacije - uklještenja.


Uklještenje je najčešća komplikacija. Kod njega dolazi do prestanka prolaza crevnog sadržaja kroz creva koja se nalaze u kilnoj kesi. Nastupa ileus i gangrena creva. Kod uklještenja se najpre javlja difuzan bol, koji se zatim lokalizuje na predeo kile. Stolice i vetrova nema. Bolesnik ima muku, grčeve u trbuhu i povraća sadržaj iz želuca, a kasnije sadržaj sa fekalnim mirisom. Stanje se pogoršava i neophodna je hitna hirurška intervencija.


Zapaljenje nastaje zbog poremećaja cirkulacije krvi u ispalim organima, povređivanja prilikom vraćanja kile u trbuh i zbog zastoja crevnog sadržaja. Zapaljenje dovodi do zadebljanja kilne kese i sadržaja u njoj, što vodi ka težim komplikacijama.


Hernije se leče hirurškim putem. Kilna kesa se otvori, njen sadržaj vrati u trbušnu duplju, kilna kesa i kilni vrat iseku i postavi mrežica da ojača trbušni zid. Kilu treba operisati na vreme, dok je trbušni zid još očuvan, što daje bolje rezultate. Postoji više vrsta hirurškog lečenja. Klasičan pristup, koji se ređe koristi, zatim sve češća implantacija bioaktivnih materijala tzv. mrežica, kao i laparoskopske metode. Konzervativno lečenje je ručno vraćanje kilnog sadržaja u trbuh i nošenje ortopedskih utega (bandaža). Međutim, izlečenje je moguće samo operacijom.